zelfreflectie

Ben je (nog) bezig met de goede dingen?

Denk je er wel eens over na met wat voor dingen je allemaal bezig bent? Zijn dat echt de dingen die je graag wilt doen? Dingen die passen bij je en waar je energie van krijgt? Je baantje, je vriendengroep, je opleiding, de sport of andere activiteiten die je doet ... Zijn het voor jou de goede dingen? Passen ze bij jou als persoon? Zijn het de dingen waarvan je ook het gevoel hebt, dat God die op je pad heeft geplaatst? Of zijn er ook dingen waarover je twijfelt ... waar je eigenlijk geen goed gevoel bij hebt hebt?

Belangrijk om daar voor jezelf eens over na te denken. Daar ook echt de tijd voor te nemen. Tijd voor zelfreflectie. Terug kijken op het afgelopen jaar. En dat ook met God te bespreken. 'Zit ik nog op de juiste weg?' Misschien ervaar je dan een bevestiging en ben je blij met hoe het met je gaat. Misschien merk je dat je andere keuzes moet maken. Misschien is het doel wel goed, maar moet de weg er naar toe anders.

Ben je wel eens op een begrafenis geweest? Vaak wordt er dan terug gekeken op het leven van de overledene. Wie was hij of zij als persoon? Wat betekende hij of zij voor anderen? Wat heeft iemand allemaal gedaan in zijn of haar leven? 'Er waren moeilijke perioden, maar wat waren er ook veel mooie momenten. Wat hebben we veel mooie dingen mee gemaakt. Wat is er veel om in dankbaarheid op terug te kijken!' zo hoor je dan. We willen niet blijven hangen in het negatieve, maar vooral het positieve voor ogen houden.

Ook wat het geloof betreft, wordt er vaak terug gekeken. Een leven kent hoogte- en dieptepunten. In beide gevallen kan het zijn, dat je niet altijd Gods hand in je leven ziet. Tenminste niet als je er midden in staat. Dan kunnen er juist waarom-vragen zijn. Waar is God, juist nu je hem zo nodig hebt? Of je denkt juist, dat je het allemaal prima voor elkaar hebt. Heb je God eigenlijk wel nodig?

Beide herken ik in mijn eigen leven. Pas later, als ik terug keek, ontdekte ik: God was er! In de moeilijke tijd zag ik het niet en begreep ik niet waarom er gebeurde wat er gebeurde. Maar later vielen ineens de stukjes op hun plek en zag ik ineens hoe God bezig was geweest! Ik keek niet verder dan dat moment, ik kón ook niet anders, maar God keek veel verder! "Een mens stippelt zijn weg uit, de HEER bepaalt de richting die hij gaat." (Spreuken 16:9 NBV)

Ik zal er zijn

Dat ging trouwens niet vanzelf! Ik heb gemerkt, dat je echt de tijd moet nemen om terug te kijken. De stilte op zoeken, lezen in de Bijbel, tijd nemen voor gebed, echt contact zoeken met God en zo Zijn stem leren verstaan. Zo zag ik niet alleen hoe God bezig is geweest, maar groeide er ook vertrouwen: Zoals Hij er toen was, zo zal Hij er ook nu zijn. Dat is ook precies Zijn Naam: JHWH, wat betekent: 'Hij is' of 'Hij zal er zijn'.

En als dat vertrouwen er is, dan kun je je daar ook aan over geven. Biddend: "Maak mij, HEER, met uw wegen vertrouwd, leer mij uw paden te gaan." (Psalm 25:4 NBV) De weg van God gaan, kan alleen als je Hem kent. Als je leest over Zijn plan. Als dat wat Hij wil ook in je hart geschreven staat. Net zoals in een relatie: Ik weet heel goed waar ik mijn vrouw wel en geen plezier mee doe, waar ze boos of juist blij van wordt, wanneer ze blij is of verdrietig. Daar hoef ik niet naar te vragen, dat weet ik gewoon. En omdat ik van haar hou, houd ik daar rekening mee en doe ik iets niet of juist wel.

Relatie

In Psalm 119 gaat het daar ook steeds over. Het verlangen om God zo te kennen, dat je je leven af stemt op wat Hij wil, op Zijn plan. "Laat toch mijn wegen recht zijn, ik wil mij houden aan uw wetten." (Psalm 119:5) Dat gaat met vallen en opstaan, soms gaat het even mis, net als in een relatie. Soms ben je meer op jezelf gericht dan op de ander. Juist door dat bespreekbaar te maken, kom je dan samen weer verder. Dan kan mijn vrouw mij even weer vertellen hoe het ook al weer zit. Dan kan ik haar ook vragen me daarbij te helpen en dan kunnen we samen weer verder.

Weet je dat het in je relatie met God ook zo werkt? "Vertel ik u mijn wegen, dan antwoordt u. Onderwijs mij in uw wetten. Houd mij ver van bedrieglijke wegen en leer mij genadig uw wet. Houd mijn ogen af van wat leeg is, laat mij uw wegen gaan, en leven. Ik houd mij aan uw regels en richtlijnen, al mijn wegen zijn u bekend." (Psalm 119:26,29,37,168 NBV)

In Spreuken staat het zo: "Mijn zoon, heb aandacht voor mijn woorden, geef aan mijn uitspraken gehoor. Houd ze steeds voor ogen, bewaar ze in het diepste van je hart. Ze zijn het leven voor wie ze aanvaarden, sterken heel het lichaam als een medicijn." (Spreuken 4:20-22 NBV)

Loslaten

Terugkijken, zelfreflectie, het kan heel leerzaam zijn. Je kunt er sterker van worden. Het kan je geloof sterker maken. Maar alleen als je het met de goede bedoelingen doet. Jezus zegt: "Denk aan de vrouw van Lot! Wie probeert zijn leven veilig te stellen zal het verliezen, maar wie het verliest zal het behouden." zegt Jezus ((Lucas 17:32-33 NBV). De vrouw van Lot keek ook terug, maar met de verkeerde bedoelingen. Niet om Gods hand te leren zien en van daar uit vol vertrouwen naar de toekomst te kijken. Zij keek terug, omdat ze het verleden niet los kon laten.  Terwijl God juist had gezegd, dat ze het verleden, het kwaad en de stad vol goddeloosheid de rug toe moesten keren.

De weg van God gaan, betekent je eigen weg verlaten. In een relatie heb je alles voor de ander over. En bij de vrouw van Lot was dat nu juist waar het aan ontbrak. Ze moest kiezen: leven met God of doen wat ze zelf wilde. En die ene blik achterom liet zien waar haar hart werkelijk lag.

Zo achterom kijken met spijt, staat leven in vertrouwen in de weg. Als je niet los kunt laten wat je bij God vandaan houdt, dan kom je niet verder in je relatie met Hem. Dan blijft dat tussen jou en God in staan. "Wie achter mij aan wil komen, moet zichzelf verloochenen, zijn kruis op zich nemen en mij volgen." (Matteüs 16:24 NBV)

"Geen enkele knecht kan twee heren dienen: hij zal de eerste haten en de tweede liefhebben, of hij zal juist toegewijd zijn aan de ene en de andere verachten. Jullie kunnen niet God dienen én de mammon." (Lucas 16:13 NBV)

De weg van God gaan, betekent: keuzes maken. Vandaag nog! Blijf je vasthouden aan wat je zelf graag wilt, aan je eigen plannen, aan je zekerheden van het hier en nu, dan kies je voor een doodlopende weg. De weg van God kiezen is niet makkelijk! Het is een weg waarbij je niet zelf de route bepaalt. "Het hart van een mens overdenkt zijn weg, maar de HEERE bestuurt zijn voetstappen." (Spreuken 16:9 HSV) Het is een weg, waarbij je zelf niet alles overziet en in de hand hebt. Maar, je staat er niet alleen voor! Een weg waarop je soms dingen moet doen die tegen je menselijke gevoel in gaan. Maar wel een weg waarvan je zeker mag weten, dat God er bij is bij elke stap die je zet! En met de mooiste bestemming ooit! Welke weg kies jij?

Om over na te denken

  • Denk eens terug aan het afgelopen half jaar. Pak pen en papier en maak drie kolommen. Boven de eerste kolom zet je en +, boven de tweede een ? en boven de derde een -. Schrijf in de eerste kolom alle dingen op waar je een goed gevoel bij hebt en tevreden over bent. Schrijf in de tweede kolom alle dingen op waarbij je twijfelt of het eigenlijk niet weet. En schrijf in de derde kolom op waar je geen goed gevoel over hebt of ontevreden over bent.
    Om je op weg te helpen, kun je denken aan onderwerpen als: school/opleiding, klas, sport, vrienden, familie, kerk, geloof, bidden, bijbel lezen, films, muziek, uitgaan, roken, drinken, seks, gamen, social media, vrijwilligerswerk, baantje, plannen, omgaan met geld, gevoelens, enz.
  • Heb je je lijst af? Ga er dan mee aan de slag in drie weken:
    Week 1: Dank God elke dag voor een aantal dingen uit de eerste kolom. Vertel Hem waarom je er blij mee bent of tevreden, trots, dankbaar, enzovoort. Vraag God ook hoe je hier verder mee mag. Krijg je bepaalde gedachten hierbij? Schrijf ze dan erbij op je lijstje of op een apart papier. Vraag God ook of Hij je in gedachten wil geven wat je uit de Bijbel zou kunnen lezen deze week. Zijn er teksten die je raken? Schrijf het op! Zijn er dingen waarvan je je bewust wordt dat ze eigenlijk in de verkeerde kolom staan, verplaats ze dan en schrijf op waarom.
    Week 2: Vertel God elke dag een aantal dingen uit de tweede kolom. Vertel Hem over je twijfels, je zorgen, frustraties, verdriet, enzovoort. Vraag God ook hoe je hier verder mee moet gaan. Krijg je bepaalde gedachten hierbij? Schrijf ze dan erbij op je lijstje of op een apart papier. Vraag God ook of Hij je in gedachten wil geven wat je uit de Bijbel zou kunnen lezen deze week. Zijn er teksten die je raken? Schrijf het op! Zijn er dingen waarvan je je bewust wordt dat ze eigenlijk in de verkeerde kolom staan, verplaats ze dan en schrijf op waarom.
    Week 3: Vertel God elke dag een aantal dingen uit de derde kolom. Vertel Hem over waar je niet tevreden over bent, waar je je voor schaamt, waar je vergeving voor nodig hebt, waar je mee wilt stoppen, enzovoort. Vraag God ook hoe je hier verder mee moet gaan. Krijg je bepaalde gedachten hierbij? Schrijf ze dan erbij op je lijstje of op een apart papier. Vraag God ook of Hij je in gedachten wil geven wat je uit de Bijbel zou kunnen lezen deze week. Zijn er teksten die je raken? Schrijf het op! Zijn er dingen waarvan je je bewust wordt dat ze eigenlijk in de verkeerde kolom staan, verplaats ze dan en schrijf op waarom.
  • Zijn de drie weken voorbij? Wat hebben deze drie weken van terugkijken, stil staan, Bijbelstudie en gebed met je gedaan? Wat heeft het je gebracht?

Je kunt het ook samen doen met een groepje:

  • Maak eerst allemaal voor jezelf een lijstje. Vertel elkaar wat je allemaal hebt opgeschreven. Misschien hebben anderen nog aanvullingen. Je kunt ook je lijstje aan elkaar door geven, zodat anderen anoniem er iets bij kunnen schrijven.
    Deel aan het eind van elke week wat die week met je gedaan heeft. Waar ben je je bewust van geworden? Welke teksten hebben je geraakt? Welke inzichten heb je gekregen? heb je wijzigingen gedaan op je lijstje?
  • Deel aan het eind van de drie weken met elkaar wat deze weken met je hebben gedaan. Wat heb je ontdekt? Waar ben je je bewust van geworden? Waardoor ben je bemoedigd? Heb je bepaalde keuzes gemaakt of wil je die gaan maken?
    Hoe kunnen de andere groepsleden jou ondersteunen, helpen, bemoedigen?

Gebruikte Bijbelteksten

Psalm 25:4
Psalm 119:5
Psalm 119:26
Psalm 119:29
Psalm 119:37
Psalm 119:168
Spreuken 4:20-22
Spreuken 16:9
Mattheüs 16:24
Lukas 16:13
Lukas 17:32–33

Verder lezen in de Bijbel

Psalm 139
Jeremia 29:10-14
1 Korinthe 3:10-23
Hebreeën 12:1-17
1 Petrus 1:13-25

Gebed

Vader in de hemel, U bent mijn Schepper. U hebt mij gemaakt naar Uw beeld. Dat is wat U zegt in Uw Woord. Maar als ik naar mezelf kijk, als ik naar mijn leven kijk, dan bent U daarin niet altijd zichtbaar. Dan zijn er dingen die ik zeg of denk of doe, die niet naar Uw wil zijn. Dan zijn er soms verkeerde keuzes die ik maak. Ik kies zo vaak mijn eigen weg in plaats van Uw weg. Vergeef mij, Vader! Ik verlang er naar om uw wil te doen, om te leven met U. Ik verlang er naar om te leven voor U in plaats van voor mijzelf. Help mij om de juiste keuzes te maken. Om alles weg te doen en te stoppen met alles wat mij bij U vandaan houdt. Laat mij zien wat Uw weg is en help mij om die weg te gaan. Help mij bij elke stap die ik moet zetten. Ik verlang er naar, dat U steeds meer zichtbaar wordt in mijn leven. Zichtbaar voor mijzelf, maar ook voor anderen. Werk in mij met Uw Heilige Geest tot eer van Uw Naam!

Dat bid ik in de naam van Jezus. Amen!