Niet jij maar Jezus in jou

Heb jij een verlangen om Jezus te volgen? Super! Maar een belangrijk principe dat je daarvoor moet begrijpen, is dat jij dat helemaal niet kan!

Het eerste deel van de Bijbel (het eerste of ‘oude’ testament) maakt dat helemaal duidelijk. Eigenlijk loopt dat door tot aan de dood en opstanding van Jezus. God gaf zijn wet aan Zijn volk. En als je je daaraan hield, dan werd zijn Koninkrijk zichtbaar en werd je zalig. Alleen bleek dat niemand dat kon. Jij ook niet … Want ook al ga je op één punt de mist in, dan ben je al schuldig.

“Want wie de hele wet in acht neemt, maar op één punt struikelt, die is schuldig geworden aan alle geboden.” (Jakobus 2:10)

Leven onder de wet

Paulus legt het uit aan de Galaten: “Want allen die uit de werken van de wet zijn, zijn onder de vloek. Er staat immers geschreven: Vervloekt is ieder die niet blijft bij alles wat geschreven staat in het boek van de wet, om dat te doen. En dat door de wet niemand gerechtvaardigd wordt voor God, is duidelijk, want de rechtvaardige zal uit het geloof leven. Maar voor de wet is het niet: uit geloof, maar: De mens die deze dingen doet, zal daardoor leven.” (Galaten 3:10-12)

Er was maar 1 manier om gered te worden: je houden aan de hele wet. Dat was de enige weg naar het leven. Je niet houden aan de wet betekende dus de dood. De wet overtreden kan niet zonder dat het gevolgen heeft. Anders zou er geen rechtvaardigheid zijn. Als de wet overtreden geen consequenties heeft, dan heeft de wet geen enkele inhoud en geen enkel gezag. Het zou de wetgever, in dit geval God, ook onbetrouwbaar maken en onrechtvaardig.

En dus zegt Paulus: als je de wet overtreed kom je onder de vloek, namelijk het oordeel van God. Nu was er een mogelijkheid om onder die vloek uit te komen: offeren. Ook daar heeft God een enorme lijst met instructies voor gegeven. De praktijk was, dat de mensen bleven offeren. Want ze bleven de wet maar overtreden. Het was dus een vicieuze cirkel waar ze niet uit kwamen. Het offer nam dan wel de gevolgen weg, de schuld werd betaald, maar aan de oorzaak werd niets gedaan.

God grijpt in

De mens leefde dus onder een voortdurende vloek. En niemand was in staat om uit deze vicieuze cirkel te komen. Gelukkig greep God zelf in! “Want zo lief heeft God de wereld gehad, dat Hij Zijn eniggeboren Zoon gegeven heeft, opdat ieder die in Hem gelooft, niet verloren gaat, maar eeuwig leven heeft.” (Johannes 3:16)

“Daarom, zoals door één mens de zonde in de wereld is gekomen, en door de zonde de dood, en zo de dood over alle mensen is gekomen, in wie allen gezondigd hebben. Zoals dus door één overtreding de veroordeling gekomen is over alle mensen tot verdoemenis, zo komt ook door één rechtvaardigheid de genade over alle mensen tot rechtvaardiging van het leven. Want zoals door de ongehoorzaamheid van de ene mens velen als zondaars aangemerkt worden, zo zullen ook door de gehoorzaamheid van de Ene velen als rechtvaardigen aangemerkt worden.” (Romeinen 5:12,18-19)

Geloof maakt vrij

Geen mens kon zich volledig aan de wet houden. Maar Jezus wel! Hij werd mens zoals wij, maar was zonder zonde. Hij kwam om te doen, wat wij niet konden. De wet kon ons geen nieuw leven brengen, maar Jezus wel. In onze plaats vervulde Hij de hele wet. En Paulus legt uit, dat als je dát gelooft, je verlost bent van de vloek! Het 'doen wat de wet zegt' wordt vervangen door 'geloven dat Jezus de wet voor jou heeft vervuld'.

“Voordat het geloof echter kwam, werden wij door de wet bewaakt, als gevangenen opgesloten, totdat het geloof geopenbaard zou worden. Zo is dan de wet onze leermeester geweest tot Christus, opdat wij uit het geloof gerechtvaardigd zouden worden. Maar nu het geloof gekomen is, zijn wij niet meer onder een leermeester. Want u bent allen kinderen van God door het geloof in Christus Jezus. Want u allen die in Christus gedoopt bent, hebt zich met Christus bekleed.” (Galaten 3:23-27)

Geloven in Jezus betekent: ‘Verlaat de gevangenis zonder te betalen’. Weg uit de gevangenis van de vloek van de zonde. Niet omdat jouw straf er op zit, maar omdat Jezus jouw straf op Zich nam.

Van buitenaf naar van binnenuit

Maar dat betekent niet dat je nu lekker je gang kunt gaan en er op los kunt leven!

“Want u bent tot vrijheid geroepen, broeders, alleen niet tot die vrijheid die aanleiding geeft aan het vlees; maar dien elkaar door de liefde. Want de hele wet wordt in één woord vervuld, namelijk hierin: U zult uw naaste liefhebben als uzelf.” (Galaten 5;13-14)

Ook de wet was gericht op ‘God liefhebben boven alles en je naaste als jezelf’. Maar niemand kon uit zichzelf deze liefde ten volle opbrengen. Alleen Jezus was daartoe in staat. En als je gelooft in Hem, dan bevrijdt Hij je van de vloek van ‘het niet kunnen liefhebben’. En door de Heilige Geest stelt Hij je in staat stellen om wél te kunnen liefhebben.

“Maar ik zeg: Wandel door de Geest en u zult zeker de begeerte van het vlees niet volbrengen. Want het vlees begeert tegen de Geest in, en de Geest tegen het vlees in; en die staan tegenover elkaar, zodat u niet doet wat u zou willen. Als u echter door de Geest geleid wordt, bent u niet onder de wet.” (Galaten 5:16)

Aan de ene kant is er de vloek van de zonde; je vlees: dat willen doen wat juist het tegenovergestelde is van liefhebben. Paulus noemt een hele rij voorbeelden: “Het is bekend wat de werken van het vlees zijn, namelijk overspel, hoererij, onreinheid, losbandigheid, afgoderij, toverij, vijandschappen, ruzie, afgunst, woede-uitbarstingen, egoïsme, onenigheid, afwijkingen in de leer, jaloersheid, moord, dronkenschap, zwelgpartijen, en dergelijke; waarvan ik u voorzeg, zoals ik ook al eerder gezegd heb, dat wie zulke dingen doen, het Koninkrijk van God niet zullen beërven.” (Galaten 5:19)

Aan de andere kant is er, voor wie “gedoopt zijn met Christus”, de Heilige Geest: helemaal gericht zijn op liefhebben. Ook daarvan noemt Paulus voorbeelden: “De vrucht van de Geest is echter: liefde, blijdschap, vrede, geduld, vriendelijkheid, goedheid, geloof, zachtmoedigheid, zelfbeheersing.” (Galaten 5:22)

De afzuigkap

Een voorbeeld om het misschien iets duidelijker te maken:

Pas vertelde iemand dat ze haar afzuigkap had die erg vuil was. Ze had een poging gedaan deze schoon te maken, maar het lukte niet. Ze schaamde zich ervoor, zeker als er bezoek was. Het voelde als tekortschieten. Steeds een aanklacht: je moet beter schoonmaken.

Een afzuigkap is bedoeld om de vette lucht en geurtjes van het eten koken opzuigen. Het vet blijft echter plakken aan het filter. En met de vette lucht wordt ook stof en dergelijke uit de rest van de kamer aangezogen. En dat blijft kleven aan het vet en het koekt aan. Dat moet je voortdurend bijhouden,  want anders loop je al snel achter de feiten aan. En zelfs al hou je het bij, er komt een moment dat je achter de feiten aan loopt. Dan is het gewoon niet meer schoon te krijgen.

Eigenlijk is dat de situatie van leven onder de wet. Een voortdurend gevecht, die je uiteindelijk verliest. Je eigen ik, je “vlees”, die telkens maar het vuil aan zuigt. En steeds die ‘aanklager’ die zegt: het is niet schoon, je doet het niet goed, je faalt, je redt het niet.

Maar dan komt er hulp! Je krijgt een nieuwe afzuigkap! Eéntje met een hele bijzondere functie: een vuil-indicator en een schoonmaak-indicator! Zodra er iets aangezogen wordt dat niet okee is, gaat er een alarm. En je kunt direct actie ondernemen en de oorzaak van het aangezogen vuil aanpakken. En zodra er een schoonmaakbeurt nodig is, gaat er een lampje branden. Deze indicator helpt je om je afzuigkap schoon te houden. Zo blijft je afzuiger in topconditie!

En eigenlijk is dat wat de Heilige Geest doet: voorkomen dat je ‘vies’ wordt. Hij komt binnen in jou in opstand tegen alles wat niet in lijn is met Gods gebod van de liefde. Liefde voor Hem, liefde voor je naaste, liefde voor jezelf. En het is aan jou om te handelen wanneer deze ‘indicator’ een signaal geeft.

“Maar wie van Christus zijn, hebben het vlees met zijn hartstochten en begeerten gekruisigd. Als wij door de Geest leven, laten wij dan ook door de Geest wandelen.” (Galaten 5:24)

Wandelen door de Geest

Luisteren naar de Heilige Geest en gaan doen wat Hij je duidelijk maakt. Zo wordt Jezus in jou zichtbaar! Elke dag een beetje meer. Geen ‘aanklager’ of “leermeester” meer die jou vertelt wat je moet doen. Maar de Heilige Geest die in je werkt en je van dag tot dag vernieuwd. Afkeer van God wordt afkeer van de zonde. God en je naaste (en jezelf?) haten wordt God, je naaste en jezelf liefhebben. Moeten wordt willen. Je laten leiden door de verlangens van je vlees wordt je laten leiden door de verlangens van de Geest.

Voor Paulus is dit alles een belangrijk thema, dat hij keer op keer in zijn brieven duidelijk probeert te maken. Lees bijvoorbeeld Romeinen 6-8. Maar ook in de tweede brief aan de Korinthiërs komt het terug. Blijkbaar hadden ze er toen net zo veel moeite mee om het te begrijpen.

Paulus legt uit: “Hij heeft ons namelijk bekwaam gemaakt om dienaars van het nieuwe verbond te zijn, niet van de letter, maar van de Geest; want de letter doodt, maar de Geest maakt levend. Als nu de bediening van de dood, met letters in stenen gegrift, in heerlijkheid was, zodat de Israëlieten hun ogen niet op het gezicht van Mozes gericht konden houden vanwege de heerlijkheid van zijn gezicht, hoewel die tenietgedaan zou worden, hoeveel te meer zal dan de bediening van de Geest in heerlijkheid zijn?” (2 Korinthe 3:6)

Bekering nodig

Er is iets wezenlijks veranderd! Niet de ‘letters in steen’ (de wet dus) maakt levend, maar de Heilige Geest! De wet bracht wel je zonde aan het licht, maar veranderde niets aan jou zelf. De Heilige Geest brengt niet alleen de zonde aan het licht en zet je aan deze te belijden. Zo worden die ook met wortel en al verwijderd en word je vernieuwd in je denken. De oorzaak wordt aangepakt! Gods heerlijkheid wordt zichtbaar in jou!

De Israëlieten leefden onder de wet. En daardoor hebben ze een verblinding. En dat geldt nog steeds, zegt Paulus: “Maar hun gedachten werden verhard, want tot op heden blijft diezelfde bedekking bij het lezen van het Oude Testament, zonder te worden weggenomen. Die bedekking wordt tenietgedaan in Christus. Ja, tot op heden ligt er, wanneer Mozes gelezen wordt, een bedekking op hun hart. Maar wanneer het zich tot de Heere bekeert, wordt de bedekking weggenomen. De Heere nu is de Geest; en waar de Geest van de Heere is, daar is vrijheid. Wij allen nu, die met onbedekt gezicht de heerlijkheid van de Heere als in een spiegel aanschouwen, worden van gedaante veranderd naar hetzelfde beeld, van heerlijkheid tot heerlijkheid, zoals dit door de Geest van de Heere bewerkt wordt.” (2 Korinthe 3:14-18)

God vraagt dus bekering van ons. We zullen zelf (!) heel bewust een keuze moeten maken daartoe en Jezus moeten aannemen. Het is een onmisbare stap om van de bedekking af te komen, zegt Paulus. Pas dan kan de Geest ons gaan vernieuwen en gaat Hij je leiden in een leven in vrijheid.

God belooft dat al in de tijd dat men nog leefde onder de wet! Er is hoop! Er komt een nieuwe tijd!

“Voorzeker, dit is het verbond dat Ik na die dagen met het huis van Israël sluiten zal, spreekt de HEERE: Ik zal Mijn wet in hun binnenste geven en zal die in hun hart schrijven. Ik zal hun tot een God zijn en zíj zullen Mij tot een volk zijn.” (Jeremia 31:33) (Zie ook 2 Korinthe 3:3)

Hoe lief heb ik Uw wet!

Dat de wet “in ons binnenste wordt geschreven”, in ons hart, wil dus zeggen dat de wet niet is afgeschaft! Jezus zegt zelf ook: “Denk niet dat Ik gekomen ben om de Wet of de Profeten af te schaffen; Ik ben niet gekomen om die af te schaffen, maar te vervullen.” (Mattheüs 5:17) Jezus heeft, als enige (!), alles gedaan wat de wet zegt. En zo kwam Hij als volmaakt offerlam in aanmerking om Zijn leven te geven voor onze zonden en deze met Zijn bloed te bedekken.

Dat de wet niet is afgeschaft blijkt ook uit de rede die Jezus op de berg gaf (Mattheüs 5-7)! Hij noemt daar allemaal voorbeelden waarin Hij zelfs nog een stapje vérder gaat dan de wet. Een voorbeeld: “U hebt gehoord dat tegen het voorgeslacht gezegd is: U zult geen overspel plegen. Maar Ik zeg u dat al wie naar een vrouw kijkt om haar te begeren, in zijn hart al overspel met haar gepleegd heeft.” (Mattheüs 5:27)

Leef je onder de wet, dan is er nog steeds de begeerte van het vlees. En dus ook de lustgevoelens. Door daar aan toe te geven overtrad je de wet. En daar stond straf op. Maar de wortel (de lustgevoelens en de begeerte) bleef. Maar wanneer de wet in je hart is geschreven en je hart en je denken vernieuwd zijn, moet ook de wortel er uit! En dus zegt Jezus: reken ook af met de lust en de begeerte, want zonder wortel kan de zonde geen vrucht (overspel) dragen.

Maar wie is daar ooit toe in staat? Niemand! Behalve Jezus! En Hij wil dit ook in jou en mij doen! Wanneer je de Heilige Geest hebt ontvangen, zal Hij je ook een afkeer van de zonde geven. Je kunt nog wel zondigen, maar je wilt het niet meer.

“Ik zal rein water op u sprenkelen en u zult rein worden. Van al uw onreinheden en van al uw stinkgoden zal Ik u reinigen. Dan zal Ik u een nieuw hart geven en een nieuwe geest in uw binnenste geven. Ik zal het hart van steen uit uw lichaam wegnemen en u een hart van vlees geven. Ik zal Mijn Geest in uw binnenste geven. Ik zal maken dat u in Mijn verordeningen wandelt en dat u Mijn bepalingen in acht neemt en ze houdt. U zult wonen in het land dat Ik uw vaderen gegeven heb, u zult een volk voor Mij zijn en Ík zal een God voor u zijn.” (Ezechiël 36:25)

Niet langer jij, maar Jezus in jou! Leven in reinheid en in vrijheid! Een hart dat niet meer gericht is op het liefhebben van de zonde, maar op het liefhebben van God, je naaste en jezelf.

“Geloofd zij U, HEERE, leer mij Uw verordeningen. Ik heb met mijn lippen verteld al de bepalingen van Uw mond. In de weg van Uw getuigenissen verblijd ik mij meer dan in alle bezit. Ik overdenk Uw bevelen en heb oog voor Uw paden. Ik verblijd mij in Uw verordeningen, Uw woord vergeet ik niet. (Psalm 119:12-16)