Geestelijke lessen in de wijngaard

Wijnstokken zijn niet in elke tuin een succes. Dat kan diverse oorzaken hebben, bijvoorbeeld het klimaat, de ligging van de tuin, de samenstelling van de grond of het snoeien zonder enige kennis van zaken.

Ik las 1 Koningen 21: de geschiedenis over de wijngaard van Naboth. Zijn buurman, koning Achab, wilde de wijngaard kopen. Nabot weigert: "De HEER verhoede dat ik de grond die ik van mijn voorouders heb geërfd aan u zou afstaan." (1 Koningen 21:3) Hij moet het met de dood bekopen.

In dit verhaal zien we het contrast tussen het willen volgen van God door Naboth en de goddeloosheid van Achab en Izebel. God had iedereen zijn stuk grond toegewezen toen Hij Zijn volk in Kanaän bracht. Dit familiebezit mocht niet zomaar verkocht worden. Alleen in noodgevallen, maar dan nog kwam het in het jubeljaar weer terug in handen van de familie.

Voor Achab speelt dit gebod geen rol. Zijn eigen begeerte was belangrijker dan het gebod van God. Een detail dat me daarbij opviel, was het plan van Achab met deze wijngaard: "Hij ligt naast mijn paleis; ik kan hem goed gebruiken om er groente te verbouwen." (1 Koningen 21:2)

Ook hieruit blijkt, dat Achab Gods geboden de rug had toegekeerd. Voor wijngaarden golden namelijk strikte geboden, onder anderen deze: "U mag uw wijngaard niet inzaaien met verschillende soorten zaad, want dan zou de hele oogst – dat wat u gezaaid hebt evenals de opbrengst van de wijngaard – niet door u gebruikt mogen worden." (Deuteronomium 22:9) Zou Achab zijn plan uitvoeren met deze wijngaard, dan zou hij dus niets aan de oogst hebben. Tenzij hij ook dát gebod van God naast zich neer zou leggen.

De wijnbouwer en de wijnstok

In de Bijbel wordt heel wat verteld over wijngaarden, wijnstokken, ranken en wijn. Best bijzonder als je al die teksten eens doorleest. Het bepaalt je bij de lijnen die door de Bijbel lopen!

Jezus zegt over zichzelf: "Ik ben de ware wijnstok en mijn Vader is de wijnbouwer." (Johannes 15:1) En Jezus drukt ons op het hart: "Blijf in mij, dan blijf ik in jullie. Een rank die niet aan de wijnstok blijft, kan uit zichzelf geen vrucht dragen. Zo kunnen jullie geen vrucht dragen als jullie niet in mij blijven. (Johannes 15:4)

Om vrucht te dragen moet je met Jezus verbonden blijven. En wat een rijkdom om te weten, dat er dan de grootst mogelijke zorg aan je wordt besteed! God zelf, onze Vader, is immers de wijnbouwer!

Wijnbouwers besteden veel zorg, tijd en aandacht aan hun wijngaard. Dat is nu zo, maar dat lezen we ook in de Bijbel terug. Wijngaarden werden met een muur omgeven ter bescherming tegen mens en dier. Zorgvuldig werd er gesnoeid. Alles werd gedaan om een rijke oogst veilig te stellen. Geweldig om te weten, dat God zoveel zorg, tijd en aandacht aan jou en mij besteedt om goede vrucht te stimuleren! God wil dat wij tot onze bestemming kom: vrucht dragen voor Hem!

Israël als wijnstok

Het beeld van de wijnstok komen we ook in het Oude Testament al tegen. Asaf vergelijkt in een van zijn psalmen het volk Israël met een wijnstok: "U hebt een wijnstok uitgegraven in Egypte, en volken verdreven om hem te planten." (Psalm 80:9)

Daarmee is Gods volk dus een afspiegeling van Jezus. In Exodus kunnen we lezen hoeveel zorg, tijd en aandacht God aan deze wijnstok heeft besteed! Daarbij was het ook regelmatig nodig om het snoeimes te hanteren. Hij heeft heel wat ranken weg moeten snoeien!

En wanneer het volk eenmaal in het beloofde land woont, is het al niet anders: "Ik heb je geplant als een edele druif, een prachtige stek, maar wat ben je geworden? Een verwilderde wijnstok, woekerende ranken!" (Jeremia 2:21)

De wijnstok was zijn herkomst en bestemming vergeten. De ranken van deze wijnstok kunnen geen vrucht dragen. En dus zal er gesnoeid moeten worden. En dat gebeurde ook!

Soms was die vrucht er overigens wél: "Israël was een weelderige wijnstok, die volop vruchten voortbracht. Maar hoe meer vrucht de wijnstok droeg, hoe meer er op de altaren kwam; en hoe rijker het land, hoe rijker versierd de gewijde stenen." (Hosea 10:1)

De wijnstok droeg dus wel vrucht, maar niet voor God! De vrucht werd gewijd aan de afgoden. En dus grijpt de Wijnbouwer in! "Verdeeld is hun hart, nu staan zij schuldig. God Zelf zal hun altaren afbreken, hun gewijde stenen verwoesten." (Hosea 10:2)

Alleen de Wijnbouwer zelf heeft recht op de vruchten! Niemand anders! Dat goldt en geldt voor Israël, maar dat geldt ook voor ons! Ook de vrucht die wij dragen komt God toe en niets of niemand anders!

In het licht van deze beeldspraak van God als wijnbouwer, Zijn Zoon en Zijn volk als wijnstok en zijn kinderen als vrucht dragende ranken, begrijp ik ook waarom God zo specifiek geboden aan Zijn volk gaf hoe er met een wijngaard omgegaan moest worden. Van het begin af aan is God zo al bezig om hen dit beeld in te prenten!

God leert hen zorgvuldig om te gaan met de wijnstokken, daar zorg aan te besteden en het te beschermen tegen alles wat een goede oogst in gevaar brengt. Op die manier mogen ze, voor de wereld om hen heen en voor elkaar, een beeld zijn van wie God is en wat Hij doet.

Strijd in de wijngaard

Terug naar Achab en Nabot. Een geschiedenis waarin trouw zijn en gehoorzaamheid aan Gods geboden tegenover God de rug toe keren staat. Een geschiedenis waarin vast houden aan en hopen op Gods beloften staat tegenover jezelf toe eigenen wat jou niet toe komt.

Maar dus ook een geschiedenis waar het beeld van de wijngaard beschadigd wordt. Met name ook door het plan van Achab om de wijngaard in te zaaien met verschillende soorten zaad waardoor de opbrengst waardeloos zou worden. Als de wijngaard niet zuiver is, dan is ook de vrucht niet zuiver en dus niet bruikbaar! Niet alleen een belangrijke les voor Israël, maar ook voor ons nu!

In deze geschiedenis klinkt de strijd door tussen het zaad van de mens en het zaad van de slang. Geestelijke strijd in de wijngaard! Toen bij Naboth en Achab, maar ook nu nog. Satan zoekt zijn kansen om "verschillende soorten zaad" te zaaien in de wijngaard om zo de opbrengst waardeloos te maken. Zijn we ons dat bewust? Dragen wij zuivere vrucht voor de Wijnbouwer?

God dank, dat Hij zelf de Wijnbouwer is. In Zijn handen zijn de wijngaard, de wijnstok, de ranken en hun vruchten veilig! De Wijngaardenier stuurde Zijn Zoon om de oogst veilig te stellen.

Wie met Jezus verbonden blijft, zal veel vrucht dragen: "Ik ben de wijnstok en jullie zijn de ranken. Als iemand in mij blijft en ik in hem, zal hij veel vrucht dragen. Maar zonder mij kun je niets doen. Wie niet in mij blijft wordt weggegooid als een wijnrank en verdort; hij wordt met andere ranken verzameld, in het vuur gegooid en verbrand. Als jullie in mij blijven en mijn woorden in jullie, kun je vragen wat je wilt en het zal gebeuren. De grootheid van mijn Vader zal zichtbaar worden wanneer jullie veel vrucht dragen en mijn leerlingen zijn." (Johannes 15:5-8)