God wil spreken, maar luisteren we ook?

Stel dat God vandaag tegen je zou spreken, zou je dan Zijn stem herkennen? Sta je er voor open, dat Hij spreekt? En wil je dan ook echt horen, wat Hij te zeggen heeft?

Misschien heb je het nog nooit ervaren en vraag je je af hoe het zal zijn. Of je hebt het wel ervaren, maar je denkt dat je het je ingebeeld hebt. Misschien heb je in het verleden Gods stem verstaan, maar lijkt het nu stil te zijn. Of misschien hoor je Zijn stem wel, diep in je hart, maar ben je zo ver bij Hem vandaan geraakt, dat je niet langer wilt luisteren ...

Ik werd geraakt door de geschiedenis van Eli en Samuël. Je leest het in 1 Samuel 3.

Het moet wat zijn geweest voor Samuël! We weten niet precies hoe oud hij was, maar waarschijnlijk nog een kleuter. En dan wordt hij door zijn moeder naar de tempel gebracht om daar voortaan te wonen. Zijn moeder zal het hem ongetwijfeld meerdere keren hebben uitgelegd. Maar zou hij het begrepen hebben? En dan woon je ineens in de tempel als helper van de hogepriester ... ver bij je ouders vandaan. Eén keer per jaar zie je ze nog als ze weer komen voor het jaarlijkse offer. En elk jaar heeft moeder Hannah weer nieuwe kleren bij zich.

Door God gehoord

Zijn moeder zal hem vaak hebben verteld over haar gebed jaren geleden. Over haar pijn en verdriet, omdat ze geen kinderen kreeg. Over haar worsteling met God in gebed en daarbij haar belofte aan God, dat als Hij haar een zoon zou geven ze die aan God terug zou geven door deze zoon helemaal aan God te wijden. Als dank voor het wegnemen van haar kinderloosheid. Hannah geeft haar zoon als het ware terug aan God. Samuël noemt ze hem, wat betekent 'Naam van God' of 'door God gehoord'.

Jaren gaan voorbij. Samuël groeit op in de tempel. Hij leert alle voorschriften die God heeft gegeven, hij leert alle gebruiken die daar bij horen. Langzaam groeit hij in de dienst aan God. "Maar Samuël diende voor het aangezicht van de HEERE. Hij was een jongen gekleed in een linnen priesterhemd. De jonge Samuël werd groot bij de HEERE. En de jonge Samuel kreeg gaandeweg meer aanzien en gunst, zowel bij de HEERE als ook bij de mensen." (1 Samuël 2:18,21,26)

En dan is daar ook nog Eli, de hogepriester. Hij was er bij toen Hannah haar hart uitstortte bij God. Hij dacht dat ze dronken was ... Best vreemd als je er over na denkt. Iemand komt in de tempel, in de nabijheid van God, zoekend naar God in persoonlijk gebed. En dan is het notabene de hogepriester die dat wat hij ziet, beoordeelt als 'dronkenschap', enkel vanwege het feit dat hij haar lippen ziet bewegen maar niets hoort.

Dat roept veel vragen op ... Gebeurde het dan niet vaker, dat iemand in de tempel kwam voor persoonlijk gebed? Of gebeurde dat altijd hardop en was het gebed van Hannah daarom opvallend? En waarom direct denken aan dronkenschap? Waarom direct een oordeel vellen in plaats van eerst vragen wat ze aan het doen is? En dat terwijl hij al zo lang hogepriester is en zoveel ervaring heeft ...

Omgekeerde wereld

En dan zijn er ook nog de zonen van Eli. Ook zij werken in de tempel. Ook zij waren in de tempel opgegroeid. Maar waar dat bij Samuël leidde tot groei in zijn relatie met God, was er bij hen het tegenovergestelde gebeurd! De Bijbel zegt over hen: "De zonen van Eli echter waren verdorven mannen; zij kenden de HEERE niet." (1 Samuël 2:12) Eigenlijk staat er, dat ze 'kinderen van Belial' zijn, oftewel kinderen van de duivel.

Opvallend hierbij is dat, als Eli Hannah verdenkt van dronkenschap, zij als antwoord geeft: "Houd uw dienares toch niet voor een verdorven vrouw." (1 Samuël 1:10) Eigenlijk staat hier: 'Houd uw dienares toch niet voor een dochter van Belial.'  Wat een pijnlijk contrast! Juist Hannah die het goede doet, wordt door Eli aangesproken, terwijl hij zijn zonen hun gang laat gaan. Eli de hogepriester, de middelaar tussen God en mensen, is het spoor bijster.

Tegen alle voorschriften van God in namen de zonen van Eli vlees dat bedoeld was om te offeren voor zichzelf; desnoods met geweld. De gevolgen van hun gedrag waren groot! "Zo was de zonde van deze jongemannen voor het aangezicht van de HEERE erg groot, want de mensen verwierpen hierdoor het offer van de HEERE." (1 Samuël 2:17)

Dat wat God zijn volk had opgedragen om te doen, werd veracht. Ze kregen er een afkeer van. Zo was het gedrag van Hofni en Pinechas aanleiding voor het volk om zich van God af te keren. Hofni, wat 'vuistvechter' betekent, en Pinechas, wat 'mond van de slang' betekent, doen hun namen eer aan!

Gedrag heeft gevolgen

In de eerste drie hoofdstukken van 1 Samuël lopen het verhaal van Samuël en dat van Eli en zijn zonen steeds door elkaar. De 'camera' wisselt als het ware steeds van het één naar het ander. Aan de ene kant is er de minachting voor God bij Eli en zijn zonen. Aan de andere kant is er het geloof en de liefde voor God bij Hannah en later bij Samuël. En in beide gevallen heeft het invloed op anderen!

Waar we lazen dat het gedrag van Hofni en Pinechas en het stilzwijgen van Eli er voor zorgde dat de mensen God de rug toe keerden, daar lezen we dat het gedrag van Samuël er toe leidt dat zowel God als mensen meer en meer van hem gaan houden.

Ons gedrag is van invloed op anderen! Mensen zien en horen welke plek God heeft in ons leven. Mensen merken het of we een levende relatie met Hem hebben of niet. En wat zij zien of horen beïnvloedt hen. Mijn geloof en mijn geloofsleven heeft invloed op mijn kinderen, mijn vrienden, familie, collega's, buren, broers en zussen in de gemeente, enzovoort. Mijn gedrag kan anderen naar God toe trekken of juist bij Hem vandaan houden! Mijn relatie met God doet er toe en niet alleen voor mijzelf!

Een gewaarschuwd mens

Uit vers 11-14 weten we, dat God Eli heeft aangesproken op wat er gaande was. God heeft hem gewaarschuwd! Maar Eli hield zich doof. In plaats van in beweging te komen in gehoorzaamheid, te vragen om vergeving en een einde te maken aan het kwaad, hield Eli zich doof en keek hij weg van het kwaad. Met alle gevolgen van dien. Mensen keerden God de rug toe.

En dan komt er het moment dat God er het zwijgen toe doet. Een laatste waarschuwing in feite. "Het woord van de HEERE was schaars in die dagen; er kwam geen visioen openbaar." (1 Samuël 3:1) Tegen wie moet Hij spreken, als zelfs de hogepriester niet wil luisteren? "Van hem die zijn oor afkeert van het luisteren naar de wet, is zelfs zijn gebed een gruwel." (Spreuken 28:9)

Het is nogal wat! De mensen van toen hadden geen Bijbel op de plank staan of de mogelijkheid om de Woorden van God te lezen. God sprak door priesters en profeten. Maar als die weigeren Zijn Woorden door te geven, als die zwijgen waar ze moeten spreken, als ze stil blijven zitten waar ze in beweging moeten komen, dan komt daar het moment, dat God er het zwijgen toe doet.

Het wordt stil

Waar is het mis gegaan bij de Eli, de hogepriester, de gezalfde middelaar tussen God en het volk? Wanneer was daar het moment, dat hij er voor koos om Gods stem te negeren? Er moeten momenten geweest zijn waarop God sprak, maar Eli het niet op kon brengen om God te gehoorzamen of Zijn woorden door te geven. Wanneer was er bijvoorbeeld het moment, waarop Eli stopte om zijn zonen te corrigeren. Dat Eli in zijn hart hoorde dat God tegen hem zei, dat hij zijn zonen moest corrigeren, maar de moed ervoor hem ontbrak.

En hoewel Eli trouw zijn werk in de tempel bleef doen, waren, ging het met zijn zonen van kwaad tot erger. Hun zonden en de gevolgen ervan waren groot. En hoewel God Eli er keer op keer op aan sprak, koos Eli er voor niet te luisteren; om niet in te grijpen. En zo werd het stil ...

Totdat God een nieuw kanaal uit kiest. Als God wil spreken, dan spreekt Hij of wij nu willen luisteren of niet!

Spreek Heer!

Pas nadat God drie keer Samuël geroepen heeft, komt Eli tot het besef, dat het God wel eens zou kunnen zijn die spreekt tot Samuël! Zo erg is hij al afgestompt.

Voor Samuël was het zijn allereerste ervaring met God die spreekt. En na die drie keer dat God geroepen heeft, leert Eli hem wat hij moet doen: "Wanneer het gebeurt dat Hij je roept, moet je zeggen: Spreek, HEERE, want Uw dienaar luistert." (1 Samuël 3:9) Zo eenvoudig is het. Eli weet het drommels goed!

Stel je hart open voor wat God te zeggen heeft! Op dezelfde manier als wanneer een mens je zou roepen. Ook dan reageer je met: Wat is er? Wat wil je zeggen? Eli weet het zo goed. Maar zelf is hij gestopt met vragen. Hij hoort God wel roepen, maar hij vraagt niet meer wat er is. Misschien omdat hij het al lang weet.

Eli weet, dat als God spreekt, hij moet handelen en in beweging moet komen. Eli kent de zonden van zijn zonen. Hij ziet hoe de mensen daardoor God de rug toe keren. Maar hij spreekt zijn zonen er niet op aan. Hij komt niet in beweging om af te rekenen met het kwaad!

En wij dan?

Nu kunnen we makkelijk een oordeel hebben over Eli. Maar is het eigenlijk niet een heel herkenbaar probleem? Dat we in ons hart Gods stem wel horen, maar dat ons de moed, de vrijmoedigheid, ontbreekt om daar ook naar te handelen? Dat we zonden zien bij ons zelf of bij een ander die ons dierbaar is, maar we er maar niet toe komen om onszelf of de ander hier op aan te spreken? En dat we zo in een situatie zijn gekomen waarin we maar stoppen om te vragen wat God wil zeggen? En zo proberen we onszelf wijs te maken dat we dan ook niets hoeven te doen.

Aan de buitenkant gaan we door met wat we altijd al deden. We blijven trouw samen komen met de gemeente, we lezen in de Bijbel, we bidden ... en diep van binnen weten we dat God ons iets te zeggen heeft. Misschien heeft Hij het eerder al gezegd. Maar we bouwen een muur op om er maar niets mee te hoeven doen. Genoeg argumenten te bedenken om niet in beweging te hoeven komen! Toch?

Maar ook al stoppen wij onze oren dicht, God spreekt! En als wij het niet willen horen, dan zoekt God anderen! God spreekt, ook als wij niet luisteren! Onze 'doofheid' zal God er niet van weerhouden om te spreken! Zeker niet als Zijn kinderen in gevaar zijn!

God grijpt in

En dat is ook waarom God ingrijpt ... Hij stuurt iemand om Eli te vertellen, wat Eli zelf niet (meer) van God wil horen! "Zie, Ik ga iets doen in Israël waarvan bij ieder die het hoort,  de beide oren zullen tuiten. Op die dag zal Ik over Eli alles gestand doen  wat Ik tegen zijn huis gesproken heb, van het begin tot het einde. Want Ik heb hem bekendgemaakt dat Ik over zijn huis voor eeuwig gericht zal oefenen, omwille van de ongerechtigheid die hij geweten heeft; want toen zijn zonen zich vervloekt gemaakt hebben, heeft hij hen niet eens zuur aangekeken. En daarom heb Ik het huis van Eli gezworen: De ongerechtigheid van het huis van Eli zal in eeuwigheid niet verzoend worden door slachtoffer of door graanoffer!" (1 Samuël 3:11-14) 

God heeft gesproken, maar Eli heeft er niet naar geluisterd, er niet naar gehandeld! Waar hij op had moeten staan om zijn zonen te bestraffen, om grenzen te stellen aan hun gedrag, om de zonden uit te bannen, daar zweeg Eli en bleef hij zitten in zijn stoel.

We moeten goed beseffen, dat Eli hier heel bewust God negeerde! Hij wist van de zonden van zijn zonen, maar sprak hen er niet op aan. Hij kende zijn eigen ongehoorzaamheid. God had hem meerdere keren gewaarschuwd. En toch bekeerde hij zich niet.

En dan spreekt God tot Samuël. God laat zien waar de grens ligt tussen Zijn barmhartigheid en genade aan de ene kant en zijn rechtvaardigheid aan de andere kant.

God laat zonde niet ongestraft

De eerste woorden die Samuël van God te horen krijgt en door moet geven, liegen er niet om! "De ongerechtigheid van het huis van Eli zal in eeuwigheid niet verzoend worden door slachtoffer of door graanoffer!" (1 Samuël 3:14) Wat voor offer ze ook zullen brengen, het zal geen verzoening brengen tussen het huis van Eli en God! Hier staat nogal wat! God zal Eli en zijn huis hun zonde niet vergeven. Eli negeerde het spreken van God 'en het zwijgen van God. Hij liet zijn zonen ongemoeid in hun zonden. Hij zag dat de mensen God de rug toe keerden. Maar hij greep niet in.

Wat een spiegel krijgen we hier voorgehouden! Zijn we ons bewust wat de consequenties kunnen zijn van het negeren van wat God tegen ons zegt? God spreekt tot ons door Zijn Woord, door het lezen van de Bijbel. Hij spreekt tot ons door Zijn Geest. Of Hij gebruikt anderen om tot ons te spreken.

En soms doet Hij er het zwijgen toe om zo in ons een verlangen aan te wakkeren om weer op zoek te gaan naar Hem. Alle middelen zet Hij in om ons in beweging te krijgen.

Bekering

Zijn liefde voor ons is zo groot, dat Hij zelfs Zijn eigen Zoon gaf. "Hij heeft geduld met ons en wil niet dat enigen verloren gaan, maar dat allen tot bekering komen." (2 Petrus 3:9) "Zo waar Ik leef, spreekt de Heere HEERE, Ik vind geen vreugde in de dood van de goddeloze, maar daarin dat de goddeloze zich bekeert van zijn weg en leeft! Bekeer u, bekeer u van uw slechte wegen, want waarom zou u sterven, huis van Israël?" (Ezechiël 33:11) God gaat in Zijn oneindige liefde tot het uiterste om ons tot bekering aan te zetten. Maar als we heel bewust Zijn stem en Zijn aansporingen negeren, dan kan God niet om Zijn rechtvaardigheid heen ...

Is er zonde in je leven, zijn er dingen in je leven waarvan God je duidelijk gemaakt heeft, dat het niet past in een leven met Hem? Negeer dan Zijn stem niet! Maak vandaag, op dit moment de keuze om je te bekeren! Vraag God om vergeving! Keer je af van je zonden. Luister naar de stem van de Goede Herder! Het is Zijn diepste verlangen om ons te leiden op de weg naar het leven. Maar Hij laat ons wel zelf de keuze om die weg ook in te slaan. Kies je er voor om te luisteren, om in beweging te komen? Of kies je er voor om God te negeren?

God doorbreekt de stilte

Misschien hoor je Gods stem net als Samuël voor het eerst ... Of misschien krijg je een woord van kennis over een ander of een profetie. Misschien een bemoediging. Maar misschien ook best confronterend. Dat kan best lastig zijn! "Samuel nu bleef tot aan de morgen liggen; toen deed hij de deuren van het huis van de HEERE open. Samuel was bevreesd dit visioen aan Eli te vertellen." (1 Samuël 3:15)

Maar wát een zegen komt er uit voort, wanneer je luistert naar wat God spreekt. Wanneer je Zijn Woord door geeft aan anderen! "En Samuel werd groot. De HEERE was met hem en liet niet een van al Zijn woorden onvervuld. En heel Israël, van Dan tot Berseba toe, erkende dat Samuel aangesteld was tot profeet van de HEERE. En de HEERE bleef in Silo verschijnen; ja, de HEERE openbaarde Zich aan Samuel in Silo door het woord van de HEERE." (1 Samuël 3:19-21)

God spreekt, Samuël luistert, geeft door en komt in beweging. De mensen herkennen in de woorden van Samuël de Stem van God zelf. Ze ervaren hoe God zijn woorden bevestigt! God is er weer! Wat een zegen voor Israël!

Horen en doen

Wat een zegen wordt er zichtbaar, wanneer we luisteren naar de Stem van God. Wanneer we Zijn Woorden niet alleen horen, maar ze ook doen! Jezus zegt het zo: "Daarom, ieder die deze woorden van Mij hoort en ze doet, die zal Ik vergelijken met een verstandig man, die zijn huis op de rots gebouwd heeft; en de slagregen viel neer en de waterstromen kwamen en de winden waaiden en stortten zich op dat huis, maar het stortte niet in, want het was op de rots gefundeerd. En ieder die deze woorden van Mij hoort en ze niet doet, zal met een dwaze man vergeleken worden, die zijn huis op zand gebouwd heeft; en de slagregen viel, neer en de waterstromen kwamen en de winden waaiden en sloegen tegen dat huis, en het stortte in en zijn val was groot." (Mattheüs 7:24-27)

Als Jezus in de woestijn wordt verzocht door satan, dan antwoord Jezus hem: "De mens zal niet van brood alleen leven, maar van elk woord dat uit de mond van God komt." (Mattheüs 4:4)

En Paulus schrijft: "Want het Woord van God is levend en krachtig en scherper dan enig tweesnijdend zwaard, en het dringt door tot op de scheiding van ziel en geest, van gewrichten en merg, en het oordeelt de overleggingen en gedachten van het hart." (Hebreeën 4:12)

God spreekt woorden van leven. Woorden van bemoediging, van troost, van liefde, maar soms ook woorden die confronterend zijn. Maar altijd er op gericht om ons weer bij Hem terug te brengen!

"Zo waar Ik leef, spreekt de Heere HEERE, Ik vind geen vreugde in de dood van de goddeloze, maar daarin dat de goddeloze zich bekeert van zijn weg en leeft!" (Ezechiël 33:11)

Herstelde relatie

En als wij luisteren naar Gods stem, als we ons laten bemoedigen, ons laten corrigeren, dan luistert God ook weer naar onze stem! "De HEERE is ver van goddelozen, maar het gebed van rechtvaardigen verhoort Hij." (Spreuken 15:29) "Wees in geen ding bezorgd, maar laat uw verlangens in alles, door bidden en smeken, met dankzegging bekend worden bij God; en de vrede van God, die alle begrip te boven gaat, zal uw harten en uw gedachten bewaken in Christus Jezus." (Filippenzen 4:6-7) 

"Spreek, want Uw dienaar luistert." (1 Samuël 3:10) Durf je het Samuël na te zeggen?